Er hangt een naderende deadline boven de mogelijkheid van een inslag van een asteroïde die de maan zal verpletteren, waarbij astronomen met spanning wachten op cruciale gegevens van de James Webb Space Telescope (JWST). De asteroïde in kwestie, 2024 YR4, werd aanvankelijk gemarkeerd als potentieel gevaarlijk vanwege zijn nauwe nadering van de aarde. Hoewel berekeningen een voltreffer op onze planeet hebben uitgesloten, bestaat er nog steeds een risico van ongeveer 4% om in 2032 in botsing te komen met de maan – veel hoger dan voor welke andere bekende asteroïde dan ook.
Deze potentiële impact is niet alleen een astronomische curiositeit; het vormt een reële bedreiging voor duizenden cruciale satellieten die in een baan om de aarde draaien. Fragmenten van een maanbotsing kunnen op deze vitale communicatie- en navigatiemiddelen terechtkomen, waardoor de diensten die essentieel zijn voor het moderne leven worden verstoord.
Een sprankje hoop te midden van onzekerheid
Aanvankelijk vreesden astronomen dat ze weinig tijd hadden om het gevaar van 2024 YR4 in te schatten. De asteroïde verdween kort na zijn ontdekking eind 2022 uit het zicht van telescopen op aarde, waardoor wetenschappers zonder duidelijke trajectgegevens achterbleven totdat hij in 2028 weer verscheen. Dit korte tijdsbestek zou het plannen van een potentiële afbuigingsmissie ongelooflijk uitdagend hebben gemaakt.
Er is echter op het laatste moment een kans voor observatie ontstaan: de JWST, gepositioneerd op een uniek uitkijkpunt buiten de atmosfeer van de aarde, zal in februari 2026 kort YR4 2024 in het oog krijgen. Dit zal van cruciaal belang zijn omdat het waardevolle inzichten oplevert in het precieze pad en de snelheid van de asteroïde.
Een gok die de moeite waard is?
Zelfs met de krachtige instrumenten van JWST zal het detecteren van 2024 YR4 een enorme taak zijn vanwege zijn zwakte. Niettemin hopen wetenschappers dat deze observaties ons begrip van het impactrisico dramatisch kunnen verfijnen. Berekeningen suggereren dat er een kans van 80% is dat de kans op een maanbotsing onder de 1% daalt, maar er bestaat een meer verontrustende mogelijkheid: het risico kan tot boven de 30% stijgen.
De besluitvormers bij ruimtevaartorganisaties over de hele wereld worden nu geconfronteerd met een groot dilemma: preventief handelen bij een verhoogde maar nog steeds onzekere dreiging, of wachten tot 2027 voor een nieuwe JWST-observatie en lopen het risico dat de tijd opraakt. Deze vraag raakt bredere kwesties rond planetaire verdediging; Moet de bescherming van satellieten in een baan om de maan worden overwogen naast de bescherming van de aarde zelf?
‘Of de planetaire verdediging zich uitstrekt tot de maan is een totaal nieuwe vraag en verschillende instanties kunnen verschillende antwoorden hebben’, zegt Andrew Rivkin, een astronoom aan de Johns Hopkins University die leiding geeft aan deze cruciale observatie-inspanning. “Als een bedrijf heel veel satellieten bezit, kan het gemotiveerd zijn om één ding na te streven.”
De komende maanden zal er sprake zijn van een gespannen afwachtende houding van de mondiale ruimtevaartgemeenschap naarmate we dichter bij de deadline van februari 2026 komen. Zal de James Webb-ruimtetelescoop voldoende duidelijkheid bieden om een dure en ambitieuze missie te rechtvaardigen om een potentieel catastrofale maanaanval te voorkomen? De inzet is onmiskenbaar hoog.
